Dünyada ve ülkemizde en yaygın görülen mide hastalıklarından bir tanesi olan gastrit, midede bakteriyel bir enfeksiyon sonucu oluşan iltihaplanma kaynaklı bir hastalıktır. Belirtileri dışarıdan görünmez ancak gastriti olan kişinin içinde yangın varmış gibi bir his oluşur. Bu rahatsız edici his zaman zaman ortaya çıkabileceği gibi bazen kronik hale gelerek insanı canından bezdirir.
Gastrit tedavisi için elbette mutlaka uzman bir hekime muayene olmanız gerekiyor. Fakat tedaviyi güçlendirmek için yapabileceğiniz bazı hayat tarzı değişiklikleri de var. Çünkü midede oluşan iltihaplanma durumu, yediğiniz ve içtiğiniz besinlere göre bazen çok büyük bir acı hissi yaşamanıza neden olurken bazen hiçbir şey hissetmeden mutlu bir gün yaşayabilirsiniz.
Önce durumu iyi anlayalım; Gastrit nedir?
En genel tanımıyla gastrit, mide zarının iltihaplanma durumudur. Midedeki bakteriyel enfeksiyon kaynaklı iltihaplanmanın yanı sıra mide zarında yaşanan bir tahriş ya da aşınma durumu da gastrite neden olabilir. Aniden ve çoğu zaman büyük bir acı ile ortaya çıkabileceği gibi hiç hissettirmeden yavaş yavaş da ortaya çıkabilir.
Farklı gastrit türleri vardır:
- Akut gastrit
- Kronik gastrit
- Eroziv gastrit
- Eroziv olmayan gastrit
- Özel gastrit durumları
Akut gastrit:
Akut gastrit aniden ortaya çıkan ve çoğu zaman geçici olan gastrit türüdür. Pek çok farklı nedene bağlı olarak ortaya çıkıp, yoğun bir acı verip, kendi kendine geçme eğilimindedir.
Kronik gastrit:
Kronik gastrit, akut durumdan farklı olarak uzun süreli gastrit durumunu ifade eder. Ancak kronik gastriti çok az hisseder ya da çoğu zaman hiç hissetmezsiniz. Genel olarak farklı bir sorun nedeniyle yavaş gelişim eğilimi gösterir.
Eroziv gastrit:
Eroziv gastrit, midenize giren şeylerin mide zarını yavaş yavaş aşındırarak orada yaralar oluşturması durumudur. Mide asidi, safra, alkol, uyuşturucu madde ya da farklı ilaçlar midedeki bu aşınmaya neden olabilir.
Eroziv olmayan gastrit:
Eroziv olmayan gastrit durumunda midenize giren şeyler mide zarını tam olarak aşındırmaz ancak onu tahriş eder. Örneğin atrofik gastrit durumunda mide astarınız incelir ve neredeyse tükenecek noktaya gelerek sindirim sorunlarına neden olur.
Özel gastrit durumları:
Bunların pek çok farklı nedeni olabilir ama en bilinenleri şu şekilde; bulaşıcı gastrit, ilaca bağlı gastrit, alkol kaynaklı gastrit, stres kaynaklı gastrit, otoimmün gastrit, eozinofilik gastrit. Örnekleri çoğaltmak mümkün.
İyi ama gastrit neden olur?
- Mide mukozasında yaşayan helicobacter pylori isimli ülsere ve mide kanserine de neden olabilen bir bakteri
- Safra yolu reflüsü
- Farklı bakteri ve virüs kaynaklı enfeksiyonlar
- Aşırı alkol kullanımı
- Kronik kusma durumu
- Stres
- Farklı ilaç kullanımları
Listeden de anlaşılacağı üzere aslında gastrite neden olan iki temel durum var; enfeksiyon ve tahriş. Enfeksiyon durumu oluştuğu zaman genel olarak ilaçsız kolay kolay geçmez. Ancak kendi ellerinizle tahriş etmeniz nedeniyle oluştuysa hayat tarzı değişiklikleri sayesinde geçebilir. Elbette en doğru kararı hekiminiz verecektir.
Belki sorun başkadır, işte en yaygın görülen gastrit belirtilerinden bazıları:
- Tekrarlayan mide bulantısı
- Karnın özellikle üst bölümünde anormal şişkinlik
- Karın ağrısı
- Kusma
- Hazımsızlık
- İştah kaybı
- Midede yanma ve kemirme benzeri his
- Hıçkırık
Genel olarak gastrit hastalarında yaygın olarak görülen belirtilerden bazıları bu şekilde. Elbette bunların hepsi her zaman bir arada ya da aynı yoğunlukta ortaya çıkmaz. Gastritin karakteristik belirtisi olarak karnın üst kısmında, göğse yakın bölgede bir ağrı görülür. O bölge sanki yanıyor, içeride bir şey sizi kemiriyor gibi hissedersiniz.
Peki gastrit tehlikeli midir? Bazı belirtiler tehlike işareti olabilir:
- Kanlı kusma
- Yapışkan ve çok kötü kokulu dışkı
- Ani başlayan karın ve göğüs ağrısı
- Yoğun iştah kaybı
- Az yediğinizde bile çok tok hissetme
- Anormal kilo kaybı
- Karında geçmeyen şişlik
- Yutarken acı çekme
Gastrit aslında her zaman çok korkutucu bir hastalık olarak görülmez. Ancak yukarıda listelediğimiz durumlar, özellikle ilk maddeler, ortaya çıktıysa olay artık çok da masum değil demektir. Bu nedenle kendinizi son derece dikkatli bir şekilde dinlemeli ve anormal durumlarınızı kontrol etmelisiniz.
Gastritiniz varsa değiştirmeniz gereken bazı şeyler var:
- Çay, kola, kahve gibi kafeinli içecek tüketimini sınırlandırın.
- Portakal suyu gibi asitli içecek tüketimini sınırlandırın.
- Fazla yağlı ve baharatlı yemek tüketimini sınırlandırın.
- Yatarken başınızın altına bir yastık koyarak yükseltin, böylece mide asidinin yukarı çıkmasını engelleyin.
- Kilo verin.
- Düzenli kullandığınız ilaç varsa doktorunuza danışarak değiştirmeyi düşünün.
- Uyumadan en az 3 saat önce yemek yemeyi bırakın.
- Alkol tüketmeyin.
- Sigara içmeyin.
Gastrite neden olan mide iltihabınız olduğu zaman listelediğimiz besinlerden özellikle uzak durmanız son derece önemli. Çünkü tıpkı yanmakta olan bir ateşe benzin dökmek gibi acınızı harlayacaktır. Tamamen uzak kalamasanız bile sınırlandırmanız çok önemli.
Ne zaman doktora gitmek gerekir?
Ara sıra ortaya çıkan ve kendine kendine geçen gastrit durumunda hemen endişe etmenize gerek yok ancak söz konusu belirtiler geçmiyor ve hatta artarak devam ediyorsa mutlaka uzman bir hekime muayene olmalısınız. Eğer kanlı kusma ya da kanlı dışkı gördüyseniz en yakın acil servise gitmelisiniz çünkü işler düşündüğünüzden daha ciddi bir noktaya gelmiş olabilir.
Gastrit tedavisi nasıl yapılıyor?
Uzman bir hekime giderek şikâyetlerinizi anlattığınız zaman size bir dizi test uygulanır ve gastrit olup olmadığınız ortaya çıkarılır. Daha sonra gastritin nedeni teşhis edilir. Son duruma göre hekiminiz bazı ilaçlar verebilir ve hayat tarzı değişiklikleri önerebilir. Nadir de olsa cerrahi müdahale gerekebilir.
Midedeki iltihap nedeniyle ortaya çıkan gastrit nedir, belirtileri nelerdir gibi merak edilen soruları yanıtladık. Anlattıklarımız yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Tüm sağlık konularında olduğu gibi gastrit hakkında da en doğru ve size özel bilgiyi uzman bir hekimden almanız gerektiğini unutmayın.
